

मंडनकृत राजवल्लभ हा ग्रंथ अभ्यासताना ऋषीमुनींचं सोलर आर्किटेक्चर पुन्हा एकदा समजलं. वास्तुप्रथेत अशी सोनेरी पानं असंख्य आहेत. ती हाती लागण्यासाठी अथक अभ्यास

प्राक्दग्धशिवदिक्सुरेश्वरदिशिज्वालाग्निदिग्धूमिता
सौम्यामस्ययुताचभास्करवाशाच्छांताश्चतरु परा
प्रत्येकप्रहारष्टकेनसवितासेवेतरात्र्यंतत
शांता सर्वशुभप्रश्चसकुनेदीप्ताभयादौशुभा
(अध्याय १४, श्लोक २)
अर्थात.. रात्रीच्या शेवटच्या प्रहराचा अर्धा भाग (दीड तास)आणि सूर्य पूर्वेत असताना चार घटिका (९६ मिनिटं किंवा सुमारे दीड तास) पूर्व दिशा ज्वाला असते. यावेळी ईशान्य दग्ध, उत्तर भस्म व आग्नेय धूम असते व अन्य दिशा शांत असतात.
आता या श्लोकाचं विवेचन करतो. वास्तु तीन प्रकारची असते. १) स्थिर वास्तु २) चर वास्तु ३) दैनिक वास्तु.
स्थिर वास्तु -स्थिर वास्तुचा उपयोग प्रामुख्यानं नगरररचना, मंदिररचना आणि घरांची रचना यासाठी केली जाते. १)पदविन्यास २) खण्डनिर्णय ३) विथी निर्णय असे स्थिर वास्तुचे तीन प्रकार पडतात. त्यापैकी पदविन्यासाची माहिती मागील एका लेखात (२९ मे, वास्तुरंग) दिली होती. खण्डनिर्णय व विथी निर्णय यांची माहिती पुन्हा केव्हातरी देईन.
चर वास्तु- बांधकामाला कोणत्या दिशेनं प्रारंभ करावा किंवा वाास्तुविषयक अन्य मुहूर्त काढण्यासाठी चर वास्तुचा वापर केला जातो. यात महिन्याप्रमाणे वास्तुपुरुषाचं मुख कोणत्या दिशेला असतं याचा विचार केला जातो. भाद्रपद, आश्विन, कार्तिक या महिन्यांत वास्तुपुरुषाचं मुख पूर्वेकडं, मार्गशीर्ष, पौष व माघ महिन्यात दक्षिणेला, फाल्गुन, चैत्र व वैशाखात पश्चिमेला आणि ज्येष्ठ, आषाढ व श्रावणात उत्तर दिशेला असतं. वास्तुपुरुषाचं मुख ज्या दिशेला असेल त्या दिशेला खणू नये किंवा त्या दिशेपासून खणायला सुरुवात करून बांधकामाचा प्रारंभ करू नये.अशी बांधकामं रखडतात.(फेंग-शुईतील ग्रँड डय़ुक ही संकल्पनाही साधारण अशीच आहे. )

समजा की सूर्य पूर्व दिशेकडं निघालाय. काय होईल? पूर्वेचं तापमान हळूहळू वाढू लागेल. तेथील क्रियाशीलता वाढेल (धूम)..सूर्य प्रत्यक्षात जेव्हा पूर्वेत पोचेल त्यावेळी तेथील तापमान अत्याधिक असेल आणि क्रियाशीलताही अत्याधिक असेल (ज्वाला). आता सूर्य पूर्व सोडून आग्नेयेला जाईल. काय होईल? पूर्वेचं तापमान थोडंसं खाली येईल. तेथील क्रियाशीलताही थोडीशी कमी होईल (दग्ध). सूर्य आग्नेय सोडून दक्षिणेत जाईल, दक्षिण सोडून पश्चिमेत जाईल तसतशी ही दिशाही भस्म व शांत या अवस्थेत क्रमा-क्रमानं जाईल.. आलं लक्षात.?
सूर्योदयाच्या दीड तास अगोदर व दीड तास नंतर म्हणजे एकूण तीन तास पूर्व दिशा ज्वाला असते. अर्थात ईशान्य दिशा दग्ध, आग्नेय धूम, उत्तर दिशा भस्म आणि अन्य दिशा शांत असतील हे तुम्हाला आता समजलं असेल. दिशा २४ तासांत प्रदक्षिणा मार्गानं धूम, ज्वाला, दग्ध, भस्म व शांत या अवस्थांत दर तीन तासांनी जातात. (येथे सोयीसाठी सूर्योदयाची वेळ सकाळी सहाची घेतली आहे.)
सोबत दिलेल्या आकृत्या पाहा. म्हणजे कोणत्या वेळी कोणती दिशा कोणत्या अवस्थेत असेल ते समजेल.
बेडरूम अशाच ठिकाणी हवी की जी दिशा शांत असेल, म्हणजेच तेथील क्रियाशीलता कमी असेल. जेथे क्रियाशीलता जास्त असेल तेथे न चाळवता झोप येणार नाही. तक्त्यावरून आपल्या हे लक्षात येईल की संध्याकाळी साडेसात वाजल्यापासून दक्षिण आणि रात्री १०.३० पासून सकाळपर्यंत नैऋत्य शांत असते. अर्थात रात्री झोपण्यासाठी या दिशा उत्तम. पण दिवसा या दिशा क्रियाशील होतात. याउलट उत्तर व ईशान्य या दिशा दिवसा शांत असतात. तेथील क्रियाशीलता
कमीत कमी असते. अर्थात रात्रपाळी करून दिवसा झोपणाऱ्यांनी उत्तर व ईशान्येच्या बेडरूमचा वापर करावा.
समजा तुम्हाला जेवणखाण आटोपल्यानंतर दुपारी दोन वाजता ताणून द्यायची आहे. कोणती दिशा निवडाल?. तक्ता पाहा! यावेळी पूर्व, ईशान्य, उत्तर, वायव्य या दिशा शांत आहेत. म्हणजेच या दिशांतील बेडरूममध्ये झोपल्यास आपण नक्कीच तरतरीत व्हाल!
(क्रमश:) ---- Ayurveda, healthy Food, Healthy Living, Abstract India, Shree Balaji Tambe, India, Yoga, Meditation, Life Style, Marathi Blog
No comments:
Post a Comment