सध्याच्या बदलत्या जीवनशैलीत आपल्याला अनेक सुखे मिळत असली, तरी काही गोष्टी आपल्यापासून दूरही जातात. त्यातीलच एक गोष्ट म्हणजे शांत झोप. झोप छान लागावी, यासाठी लगेच अंमलात आणता येतील, असे काही कानमंत्र.
शहरी, धकाधकीच्या जीवनात आपण ज्या गोष्टी गमावतो, त्यातली एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे झोप. "काही मिळो न मिळो; पण रात्री शांत झोप लागली पाहिजे' असा आपला ऍटिट्यूड असतानाही सगळ्यात दुर्मिळ होते ती झोपच... मग दुसऱ्या दिवशी निरुत्साह, दिवसभर जांभया, अंगात कणकण, डोळे जळजळणे यांसारख्या गोष्टी हटकून वाट्याला येतात. मग त्या दिवशी लगेच आपण उपायही चालू करतो - कडक चहा किंवा कडक कॉफी किंवा कडक चहा आणि नंतर कडक कॉफी, "रेड बूल'सारखी एनर्जी ड्रिंक्‍स इनकमिंग फ्री या न्यायाने दिवसभर आपल्या पोटाची वाट धरतात.
या सगळ्यात आपल्याला एक गोष्ट लक्षातच येत नाही, की "आदल्या दिवशी आपली झोप नीट झालीच नव्हती!' त्यावर काही उपाय नको का करायला? कारण "झोप नीट व्हावी' यासाठी काही प्रयत्नच आपण केले नाहीत, तर "नाही रे, खरंच चहा- कॉफी हा कॉम्बो जाम आवडतो!' असं काहीसं बाष्कळ बोलायची वेळ आपल्यावर येते. खरे म्हणजे झोप नीट येण्यासाठी फार काही करावे लागत नाही आणि "फक्त मनोनिग्रह असला म्हणजे बास' असे मी म्हणणार नाही, कारण "... फक्त मनावर कंट्रोल हवा' असं म्हटल्यावर चेहरे किती पडू शकतात हे मला ठाऊक आहे... शांत झोपेसाठी फक्त ५ टिप्स.
१) सवय जागेची - चांगल्या झोपेसाठी झोपेशी संबंधित बहुतेक गोष्टींची सवय असणे हा एक मस्त उपाय आहे. झोपेशी संबंधित एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे आपण जिथे झोपतो ती जागा. टीव्ही बघत बघत सोफ्यावर झोपणे, गप्पा मारत मारत दिवाणखाण्यातच "पडणे' यांसारखे प्रकार चांगल्या झोपेला अत्यंत घातक. तुमचा बेड, तुमच्या बेडवर तुमची जागा रोज एकच ठेवणे, ही गोष्ट अवघड आहे का? चांगली झोप ही एक सवय असते आणि त्या सवयीची सुरवात जागेच्या सवयीने करा.
याशिवाय झोपायची जागा, तिथला प्रकाश, खेळती हवा याही गोष्टी शांत झोपेसाठी प्रचंड महत्त्वाच्या आहे. हवा- प्रकाश त्यातल्या त्यात शक्‍य तेवढा नैसर्गिक ठेवा.
२) सवय वेळेची - लॉग टर्ममध्ये कदाचित हा सगळ्यात महत्त्वाचा भाग आहे. प्रत्येकाचे एक स्वतःचे असे बायॉलॉजिकल घड्याळ असते. आज मनाच्या मुसक्‍या बांधून रात्री दहाला, उद्या सारेगम बघून मग अकराला, असे तुम्ही केलेत तर तुमचे बायॉलॉजिकल घड्याळ पार बिघडून जाईल. झोपेची एक वेळ पाळणे ही आजच्या लाईफस्टाईलमध्ये सोपी गोष्ट नाही. पण ती अशक्‍यही नाही. वेळेचा काहीतरी सुवर्णमध्य गाठणे नक्कीच शक्‍य आहे. रात्री अकरा ही त्या दृष्टीने मस्त वेळ आहे. जेवणे आटोपलेली असतात. टीव्हीचा प्राईम टाईम संपलेला असतो. पार्टीतून सटकण्यासाठीही ही वेळ खूपच बावळू नाही इ. अकराचे तुम्ही दहा-साडेदहा किंवा अगदी साडेअकराही करू शकता - ठरवलेली वेळ पाळणे महत्त्वाचे.
३) "मला झोप आली नाही, मी झोपणार नाही!' - तुम्ही टीप नं . २ पाळत असाल तर हे वाक्‍य स्वतःला ऐकवायची गरज तुम्हाला पडणारच नाही. पण बेडवर झोपण्यासाठी अंग टाकल्यावर १५ मिनिटांत झोप लागली नाही तर तडक उठून झोपेचा विचार तूर्त मनातून काढून टाका. झोप आली की त्यासाठी कसलाही पुरावा लागत नाही. याच टीपचा सख्खा भाऊ म्हणजे "मला झोप आली आहे, मी आत्ता, ताबडतोब झोपणार'. हे करण-अर्जुन पाळाच पाळा.
४) दाबून जेवण, भरपूर पाणी झोपेच्या आधी नको रे बाप्पा! - पोटात अन्न-पाणी गेले की अन्नपचनाच्या नैसर्गिक प्रक्रिया चालू होतात आणि रात्रभर सलग झोपेसाठी या प्रक्रियांना काही वेळ द्यावाच लागतो. झोपेआधी किमान दोन तास जेवण करा. जेवताना भरपूर पाणी प्यायचे टाळा.
याचप्रमाणे, व्यायाम करून लगेच झोपू नका.
५) "सेकंड हाफ - नो कॅफीन' - काय करणार? ऑफिसमध्ये सतत चहा होतो' ही एक कॉमन तक्रार असते. यात काही प्रमाणात तथ्य असले तरी एक सोपा नियम करा. "सेकंड हाफ - नो कॅफीन'. साधारणपणे दुपारच्या जेवणानंतर चहा- कॉफी घेऊ नका. याचा रात्रीच्या झोपेवर होणारा परिणाम संशोधनाने सिद्ध झाला आहे.
याशिवायही अनेक टिप्स तुम्हीही सांगू शकाल. खाली कॉमेंट्‌समध्ये त्या जरूर नोंदवा.
(सौजन्य - http://ffive.in )
शहरी, धकाधकीच्या जीवनात आपण ज्या गोष्टी गमावतो, त्यातली एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे झोप. "काही मिळो न मिळो; पण रात्री शांत झोप लागली पाहिजे' असा आपला ऍटिट्यूड असतानाही सगळ्यात दुर्मिळ होते ती झोपच... मग दुसऱ्या दिवशी निरुत्साह, दिवसभर जांभया, अंगात कणकण, डोळे जळजळणे यांसारख्या गोष्टी हटकून वाट्याला येतात. मग त्या दिवशी लगेच आपण उपायही चालू करतो - कडक चहा किंवा कडक कॉफी किंवा कडक चहा आणि नंतर कडक कॉफी, "रेड बूल'सारखी एनर्जी ड्रिंक्‍स इनकमिंग फ्री या न्यायाने दिवसभर आपल्या पोटाची वाट धरतात.
या सगळ्यात आपल्याला एक गोष्ट लक्षातच येत नाही, की "आदल्या दिवशी आपली झोप नीट झालीच नव्हती!' त्यावर काही उपाय नको का करायला? कारण "झोप नीट व्हावी' यासाठी काही प्रयत्नच आपण केले नाहीत, तर "नाही रे, खरंच चहा- कॉफी हा कॉम्बो जाम आवडतो!' असं काहीसं बाष्कळ बोलायची वेळ आपल्यावर येते. खरे म्हणजे झोप नीट येण्यासाठी फार काही करावे लागत नाही आणि "फक्त मनोनिग्रह असला म्हणजे बास' असे मी म्हणणार नाही, कारण "... फक्त मनावर कंट्रोल हवा' असं म्हटल्यावर चेहरे किती पडू शकतात हे मला ठाऊक आहे... शांत झोपेसाठी फक्त ५ टिप्स.
१) सवय जागेची - चांगल्या झोपेसाठी झोपेशी संबंधित बहुतेक गोष्टींची सवय असणे हा एक मस्त उपाय आहे. झोपेशी संबंधित एक महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे आपण जिथे झोपतो ती जागा. टीव्ही बघत बघत सोफ्यावर झोपणे, गप्पा मारत मारत दिवाणखाण्यातच "पडणे' यांसारखे प्रकार चांगल्या झोपेला अत्यंत घातक. तुमचा बेड, तुमच्या बेडवर तुमची जागा रोज एकच ठेवणे, ही गोष्ट अवघड आहे का? चांगली झोप ही एक सवय असते आणि त्या सवयीची सुरवात जागेच्या सवयीने करा.
याशिवाय झोपायची जागा, तिथला प्रकाश, खेळती हवा याही गोष्टी शांत झोपेसाठी प्रचंड महत्त्वाच्या आहे. हवा- प्रकाश त्यातल्या त्यात शक्‍य तेवढा नैसर्गिक ठेवा.
२) सवय वेळेची - लॉग टर्ममध्ये कदाचित हा सगळ्यात महत्त्वाचा भाग आहे. प्रत्येकाचे एक स्वतःचे असे बायॉलॉजिकल घड्याळ असते. आज मनाच्या मुसक्‍या बांधून रात्री दहाला, उद्या सारेगम बघून मग अकराला, असे तुम्ही केलेत तर तुमचे बायॉलॉजिकल घड्याळ पार बिघडून जाईल. झोपेची एक वेळ पाळणे ही आजच्या लाईफस्टाईलमध्ये सोपी गोष्ट नाही. पण ती अशक्‍यही नाही. वेळेचा काहीतरी सुवर्णमध्य गाठणे नक्कीच शक्‍य आहे. रात्री अकरा ही त्या दृष्टीने मस्त वेळ आहे. जेवणे आटोपलेली असतात. टीव्हीचा प्राईम टाईम संपलेला असतो. पार्टीतून सटकण्यासाठीही ही वेळ खूपच बावळू नाही इ. अकराचे तुम्ही दहा-साडेदहा किंवा अगदी साडेअकराही करू शकता - ठरवलेली वेळ पाळणे महत्त्वाचे.
३) "मला झोप आली नाही, मी झोपणार नाही!' - तुम्ही टीप नं . २ पाळत असाल तर हे वाक्‍य स्वतःला ऐकवायची गरज तुम्हाला पडणारच नाही. पण बेडवर झोपण्यासाठी अंग टाकल्यावर १५ मिनिटांत झोप लागली नाही तर तडक उठून झोपेचा विचार तूर्त मनातून काढून टाका. झोप आली की त्यासाठी कसलाही पुरावा लागत नाही. याच टीपचा सख्खा भाऊ म्हणजे "मला झोप आली आहे, मी आत्ता, ताबडतोब झोपणार'. हे करण-अर्जुन पाळाच पाळा.
४) दाबून जेवण, भरपूर पाणी झोपेच्या आधी नको रे बाप्पा! - पोटात अन्न-पाणी गेले की अन्नपचनाच्या नैसर्गिक प्रक्रिया चालू होतात आणि रात्रभर सलग झोपेसाठी या प्रक्रियांना काही वेळ द्यावाच लागतो. झोपेआधी किमान दोन तास जेवण करा. जेवताना भरपूर पाणी प्यायचे टाळा.
याचप्रमाणे, व्यायाम करून लगेच झोपू नका.
५) "सेकंड हाफ - नो कॅफीन' - काय करणार? ऑफिसमध्ये सतत चहा होतो' ही एक कॉमन तक्रार असते. यात काही प्रमाणात तथ्य असले तरी एक सोपा नियम करा. "सेकंड हाफ - नो कॅफीन'. साधारणपणे दुपारच्या जेवणानंतर चहा- कॉफी घेऊ नका. याचा रात्रीच्या झोपेवर होणारा परिणाम संशोधनाने सिद्ध झाला आहे.
याशिवायही अनेक टिप्स तुम्हीही सांगू शकाल. खाली कॉमेंट्‌समध्ये त्या जरूर नोंदवा.
(सौजन्य - http://ffive.in )
No comments:
Post a Comment